4.8/5

آشنایی با انواع روغن موتور ها و کاربرد هر یک

انواع روغن موتور از نظر ساختار روغن موتور

در این مقاله ما به توضیح انواع روغن موتور ها و تفاوت روغن موتور ها با یکدیگر می پردازیم تا شما را با کاربرد و ویژگی های انواع روغن موتور ها آشنا کنیم در ادامه همراه ما باشید .

انواع روغن موتورها از نظر ساختار آن ها به چند نوع تقسیم می‌شوند، از جمله:

  • روغن موتور مینرال یا معمولی (Conventional Oil)
  • روغن‌ موتورهای سنتتیک Fully Synthetic Oil
  • روغن‌ موتورهای نیمه سنتتیک Semi-synthetic oil

 روغن‌های مینرال برای شرایط معمولی، سنتتیک برای شرایط دمایی متنوع و عملکرد بالا، و نیمه سنتتیک به عملکرد خوب در شرایط مختلف می‌پردازند. همچنین، روغن‌های ویژه برای موتورهای دیزلی (روغن‌ موتور دیزل) ، بنزینی و  روغن‌ موتور توربوشارژ نیز وجود دارند که به نیازهای خاص این موتورها پاسخ می‌دهند. کاربرد و انتخاب روغن موتور باید با نوع موتور ، شرایط آب و هوایی، و نیازهای رانندگی هماهنگ شود.

انواع روغن موتور
مهندس فلاح

برای آشنایی و خرید دوره های تخصصی آموزش گیربکس اتوماتیک

و کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید !

ویدیو شرح انواع روغن موتور و تفاوت آنها

روغن موتور مینرال چیست ؟(Conventional Oil):

روغن معمولی یا روغن موتور مینرال از مواد پایه معدنی به دست می‌آید و اغلب از نفت خام استخراج شده می‌شود. این نوع روغن معمولاً به عنوان گزینه اقتصادی‌تر برای تعویض روغن موتور در خودروهای استاندارد استفاده می‌شود.

 

ویژگی‌های اصلی روغن مینرال :

    • مواد پایه معدنی و استخراج از نفت خام

    • قابلیت مهار ویسکوزیته

    • مقاومت در برابر دما و پایداری

    • قیمت اقتصادی

روغن معمولی (Conventional Oil):

روغن نیمه سنتتیک چیست؟ (Semi-Synthetic Oil)

  • روغن نیمه سنتتیک یا نیمه مصنوعی از ترکیب مواد پایه معدنی و مواد تولید شده شیمیایی (سنتتیک) تشکیل شده است. این نوع روغن موتور میان روغن معمولی و روغن سنتتیک قرار می‌گیرد و ویژگی‌های مفید هر دو را ترکیب می‌کند.

ویژگی‌های اصلی روغن نیمه سنتتیک 

    1. ترکیب مواد پایه:

روغن نیمه سنتتیک ترکیبی از مواد پایه معدنی و سنتتیک است. این ترکیب به این روغن امکان می‌دهد که خصوصیاتی همچون پایداری در دماهای بالا، پایداری حرارتی و مقاومت به اکسیداسیون را داشته باشد.

    1. کارایی بالا در دماهای مختلف:

روغن نیمه سنتتیک به طور عمومی قابلیت اجتناب از خستگی در دماهای بسیار پایین یا بسیار بالا را دارد، که این ویژگی می‌تواند در شرایط متنوع کارکرد موتورها مفید باشد.

    1. پایداری ویسکوزیته:

این نوع روغن موتور معمولاً در شرایط مختلف و تغییرات دما پایداری ویسکوزیته را حفظ می‌کند. این به معنای این است که در دماهای مختلف، روغن نیمه سنتتیک توانایی حفظ ویسکوزیته مطلوب را دارد.

    1. عمر مفید طولانی‌تر:

نسبت به روغن‌های معمولی، روغن نیمه سنتتیک معمولاً دارای عمر مفید طولانی‌تری است، چرا که مزایایی از هر دو دسته را دارا می‌باشد. 

    1. کارایی بالا در شرایط سختتر:

این نوع روغن به خوبی در شرایط کارکرد سخت‌تر مانند شهری با ترافیک یا رانندگی در دماهای بالا عمل می‌کند.

روغن سنتتیک چیست ؟(Synthetic Oil)

  • روغن سنتتیک (Synthetic Oil) یک نوع روغن موتور است که به صورت شیمیایی تولید می‌شود و از مواد پایه مصنوعی به جای مواد پایه معدنی استفاده می‌کند. این نوع روغن به عنوان یک گزینه با کیفیت برای موتورهای امروزی شناخته می‌شود.

  • ویژگی‌های اصلی روغن سنتتیک

    1. مواد پایه مصنوعی:

روغن سنتتیک از مواد پایه مصنوعی مانند پلی-ألفین‌ها و استرها تهیه می‌شود. این مواد پایه با دقت کنترل شده و طراحی شده‌اند تا خصوصیات بهتری را نسبت به روغن‌های معدنی ارائه دهند.

    1. پایداری حرارتی بالا:

روغن سنتتیک دارای پایداری حرارتی بسیار بالا است، که به معنای توانایی حفظ کیفیت در دماهای بسیار بالا است. این ویژگی می‌تواند در موتورهای با دماهای بسیار بالا یا در شرایط کارکرد سخت کمک کند.

    1. کاهش اصطکاک و سایش:

روغن سنتتیک به دلیل خصوصیات خود باعث کاهش اصطکاک و سایش در موتور می‌شود، که می‌تواند عمر مفید قطعات موتور را افزایش دهد.

    1. حفاظت بهتر در دماهای پایین: روغن سنتتیک عملکرد بهتری در دماهای پایین دارد و در شرایط سردتر به خوبی سیال می‌شود، که از اهمیت زیادی برای روشن‌شدن سریع موتور در هواهای سرد برخوردار است.

    2. تجزیه و تحلیل پایداری:

روغن سنتتیک تحت شرایط آب و هوایی و شرایط کارکرد متنوع، تجزیه و تحلیل کمتری تجربه می‌کند و به مدت طولانی‌تری قابل استفاده است.

    1. عملکرد بهتر در موتورهای تربوشارژ:

برخی از روغن‌های سنتتیک به خوبی برای موتورهای تربوشارژ شده مناسب هستند و می‌توانند حتی در شرایط بسیار سخت به موتور کمک کنند. 

روغن موتور دیزل (Diesel Engine Oil)

روغن موتور دیزل چیست ؟ (Diesel Engine Oil)

روغن موتور دیزل (Diesel Engine Oil) یک نوع روغن مخصوص است که برای موتورهای دیزل طراحی و تولید می‌شود. این نوع روغن معمولاً خصوصیات خاصی دارد که به موتورهای دیزل در شرایط کارکرد مختلف کمک می‌کند. در زیر ویژگی‌های اصلی روغن موتور دیزل آورده شده‌اند:

  1. پایداری در فشار بالا: موتورهای دیزل به طور عمومی در فشار بالاتری کار می‌کنند نسبت به موتورهای بنزینی. روغن موتور دیزل باید دارای پایداری حرارتی و مقاومت به فشار بالا باشد تا بتواند با شرایط سخت موتورهای دیزل سازگار باشد.

  2. حفاظت در برابر رسوبات و کثیفی: موتورهای دیزل ممکن است به رسوبات و کثیفی‌های بیشتری از موتورهای بنزینی دچار شوند. روغن موتور دیزل باید به خوبی این رسوبات را کنترل کرده و از تشکیل آنها جلوگیری کند.

  3. کاهش اصطکاک: برخی از روغن‌های موتور دیزل با افزودنی‌های خاصی طراحی شده‌اند تا اصطکاک درون موتور را کاهش دهند. این ویژگی می‌تواند به بهبود عملکرد و بهره‌وری موتور کمک کند.

  4. مقاومت به اکسیداسیون: موتورهای دیزل ممکن است در شرایط کارکرد دائمی و بلندمدت قرار گیرند. روغن موتور دیزل باید دارای مقاومت مناسب در برابر اکسیداسیون (اکسیده شدن) باشد.

  5. پایداری حرارتی در دماهای بالا: موتورهای دیزل در دماهای بالا عمل می‌کنند و روغن موتور باید پایداری حرارتی مناسبی در این شرایط دارا باشد.

  6. مقاومت به افت ویسکوزیته در دماهای پایین: برخی از مناطق به دماهای پایین زمستانی متوسل می‌شوند. روغن موتور دیزل باید در این دماها نیز ویسکوزیته مناسبی داشته باشد تا به راحتی در موتور سیرکوله شود.

پک آموزش تعمیر انواع موتور های هیوندا کیا را از اینجا ببینید !

روغن موتور توربوشارژ چیست ؟ (Turbocharged Engine Oil)

  • روغن موتور توربوشارژ (Turbocharged Engine Oil) به طور خاص برای موتورهایی طراحی شده است که از توربوشارژ یا توربوچارجر برای افزایش فشار ورودی هوا به موتور استفاده می‌کنند. موتورهای توربوشارژ دارای نیازهای خاصی به روغن دارند که به دلیل شرایط سخت‌تر و دائمی‌تر کارکرد، خصوصیات ویژه‌ای دارد. در زیر ویژگی‌های اصلی روغن موتور تربوشارژ آورده شده‌اند:

    1. مقاومت به افت ویسکوزیته در دماهای بالا: موتورهای تربوشارژ دارای دماهای بالا در نقاط تربو و موتور هستند. روغن موتور تربوشارژ باید مقاومت به افت ویسکوزیته در دماهای بالا را داشته باشد.

    2. حفاظت در برابر اکسیداسیون: تربوشارژ باعث افزایش دمای هوا و سرعت چرخش موتور می‌شود که موجب افزایش خطر اکسیداسیون (اکسیده شدن) روغن می‌شود. روغن موتور تربوشارژ باید از این نظر هم پایدار باشد.

    3. کاهش اصطکاک: برخی از روغن‌های موتور تربوشارژ به منظور کاهش اصطکاک در موتور طراحی شده‌اند تا عملکرد موتور بهبود یابد.

    4. حفاظت در برابر رسوبات: توربوشارژ به سبب افزایش فشار و دما، ممکن است باعث تولید رسوبات بیشتر در موتور شود. روغن موتور تربوشارژ باید این رسوبات را کنترل کند و از تشکیل آنها جلوگیری کند.

    5. مقاومت به شوک حرارتی: تغییرات دمای سریع در موتورهای تربوشارژ برخی از قسمت‌های موتور را تحت شوک حرارتی قرار می‌دهد. روغن موتور باید از مقاومت به این شوک‌های حرارتی برخوردار باشد.

    6. عملکرد در دماهای پایین: همچنین، روغن موتور تربوشارژ باید در دماهای پایین نیز به خوبی عمل کند تا در شرایط زمستانی سریعاً به راحتی در موتور سیرکوله شود.

روغن موتور تربوشارژ (Turbocharged Engine Oil)

ویسکوزیته روغن موتور چیست؟ Viscosity

ویسکوزیته به میزان مقاومت یک مایع به جریان گذراندن از یک سطح به سمت دیگر اشاره دارد. در واقع، ویسکوزیته نشان‌دهنده “چقرمگی” یا “خمیری بودن” یک مایع است. ویسکوزیته مایعات تحت تأثیر دما نیز قرار می‌گیرد؛ به این معنا که ویسکوزیته مایع با افزایش یا کاهش دما ممکن است تغییر کند.

در زمینه روغن موتور و سیستم‌های مکانیکی، ویسکوزیته روغن موتور نقش مهمی را ایفا می‌کند. روغن موتور به عنوان یک مایع، ویسکوزیته خاص خود را دارد که در توصیف ویژگی‌های جریان آن نقش می‌بازد.

ویسکوزیته با واحد “سانتی‌پوآز” (cP) یا “میلی‌پاسکال ثانیه” (mPa.s) اندازه‌گیری می‌شود. هرچه مقدار ویسکوزیته بیشتر باشد، مایع “چقرمگ‌تر” خواهد بود و برعکس، ویسکوزیته کمتر به مایع “خمیری” شبیه است.

روغن‌های موتور با ویسکوزیته مناسب برای شرایط مختلف طراحی می‌شوند. برای نمونه، درجه SAE 10W-30 یا SAE 5W-40 نشان‌دهنده ویسکوزیته روغن موتور در دماهای مختلف است. اعداد کمتر نشان‌دهنده ویسکوزیته کمتر و بنابراین روان‌تر بودن در دماهای پایین هستند.

ویسکوزیته موثر در تحمل موتور در دماهای مختلف و تأثیر آن بر سیستم روغن‌دهی و عملکرد موتور بسیار مهم است. توصیه‌های تولیدکننده خودرو و محدودیت‌های دمایی مشخص معمولاً تعیین کننده مناسب بودن ویسکوزیته روغن موتور برای استفاده در خودروها هستند. 

انواع روغن موتور از نظر ویسکوزیته و درجات

  • انواع روغن‌های موتور بر اساس ویسکوزیته و درجه SAE (Society of Automotive Engineers) به چند گروه تقسیم می‌شوند. درجه SAE نشان‌دهنده ویسکوزیته روغن موتور در دماهای مختلف است. این درجه با یک عدد و یک حرف نشان داده می‌شود. عدد کمتر نشان‌دهنده ویسکوزیته کمتر در دماهای پایین است.

    1. روغن‌های موتور چدنی (Monograde):

    – این روغن‌ها تنها یک درجه SAE دارند و در شرایط حرارتی محدود مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

    • SAE 30: برای دماهای گرم تر معمولاً در مناطق گرمازل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
    • SAE 40: همچنین برای دماهای گرم تر استفاده می‌شود.

    2. روغن‌های موتور چندگانه (Multigrade):

    • SAE 10W-30: برای دماهای سرد تا گرم.
    • SAE 5W-30: برای دماهای بسیار سرد تا گرم.
    • SAE 10W-40: برای دماهای سرد تا گرم با افزودنی‌های بیشتر.
    • SAE 20W-50: برای دماهای گرم تا بسیار گرم.

      – این روغن‌ها دو درجه SAE دارند و می‌توانند در دماهای گرم و سرد مورد استفاده قرار گیرند.

    درجه SAE Multigrade توسط دو عدد نشان داده می‌شود. عدد اول نشان‌دهنده ویسکوزیته روغن در دمای سرد (عدد کمتر نشان‌دهنده ویسکوزیته کمتر) و عدد دوم نشان‌دهنده ویسکوزیته در دمای 100 درجه سلسیوس (عدد بیشتر نشان‌دهنده ویسکوزیته بیشتر) است. عدد W به معنای “زمستان” (Winter) است و نشان دهنده توانایی روغن در شرایط سرد است.

     

  • برخی از روغن‌های موتور با درجات SAE شامل:

    – SAE 0W-20، 5W-20، 5W-30، 10W-30، 10W-40، 15W-40، 20W-50

    هر یک از این درجات برای شرایط خاصی از نظر دما و کاربری مناسب هستند. انتخاب درجه صحیح ویسکوزیته بستگی به اقلیم و شرایط رانندگی شما دارد. 

انواع استاندارد روغن موتور

روغن‌های موتور بر اساس استانداردهای مختلف تولید می‌شوند، که این استانداردها به عنوان راهنماها و معیارهایی برای کیفیت و عملکرد روغن موتور عمل می‌کنند. دویست‌ویژگی‌های کلیدی متداول برای ارزیابی روغن‌های موتور به عنوان استانداردهای API (American Petroleum Institute) و ACEA (European Automobile Manufacturers’ Association) می‌باشد.

API (American Petroleum Institute):

API Service Categories: API برای روغن‌های موتور یک سیستم طبقه‌بندی مبتنی بر حروف ارائه کرده است. هر حرف نشان‌دهنده سطح بهبود و توسعه در کاربردهای مختلف موتورها است. به عنوان مثال:

  • API SN: آخرین استاندارد برای موتورهای بنزینی با تکنولوژی‌های پیشرفته.
  • API CK-4: استاندارد برای روغن‌های موتور دیزلی با  تکنولوژی‌های پیشرفته.
  • API FA-4: استاندارد جدیدتر برای روغن‌های موتور دیزلی با تمرکز بر بهبود کارایی سوخت.

ACEA (European Automobile Manufacturers' Association):

ACEA نیز یک سیستم طبقه‌بندی است که به خودروسازان اروپایی کمک می‌کند تا روغن‌های موتور را بر اساس نیازهای خود انتخاب کنند. برخی از دسته‌های مهم ACEA عبارتند از:

  • ACEA A/B (سوخت بنزینی).
  • ACEA C (سوخت دیزلی).
  • ACEA E (سوخت دیزلی با تمرکز بر اقتصاد سوخت).

همچنین، بر اساس این دسته‌بندی‌ها، شاخص‌هایی برای مشخص کردن ویژگی‌های خاص مانند اکسیداسیون، پوشش‌دهی به موتور، پایداری حرارتی، و… تعیین شده است.

سوالات متداول در مورد انواع روغن موتور خودرو

روغن موتور، یک نوع مایع کاربردی در موتورهای داخلی خودروها است که وظیفه حفاظت، سیلندرها، رینگ‌ها، و سایر قطعات متحرک موتور را انجام می‌دهد. این روغن علاوه بر حفاظت از قطعات در برابر فرسایش و سایر خسارات، در انتقال حرارت، تمیز کردن موتور و افزایش کارایی موتور نیز نقش دارد.

وظایف اصلی روغن موتور عبارتند از:

1. **حفاظت از قطعات:** روغن موتور به عنوان یک لایه محافظ بین قطعات متحرک موتور (مانند سوپاپ‌ها، رینگ‌ها، و محورها) عمل می‌کند و از فرسایش و سایر خسارات جلوگیری می‌کند.

2. **سرد کردن:** روغن موتور حرارت تولید شده در موتور را جذب کرده و از سطوح گرم قطعات موتور به جلو کشیده و سپس در رادیاتور یا یک سیستم خنک‌کننده دیگر تخلیه می‌شود.

3. **تمیز کردن:** روغن موتور ذرات و رزیدوهای تولید شده در موتور را به خود جذب کرده و از داخل موتور پاکسازی می‌کند.

4. **کاهش اصطکاک:** روغن موتور با افزایش لیوان زیستی ویسکوزیته در دماهای عالی، اصطکاک را کاهش داده و از افت انرژی ناشی از اصطکاک جلوگیری می‌کند.

5. **پیشگیری از زنگ‌زدگی:** با افزودن افزودنی‌های ضدزنگ به روغن موتور، از زنگ‌زدگی قطعات موتور جلوگیری می‌شود.

6. **حفظ کننده سوخت:** روغن موتور با ایجاد یک لایه حفاظتی بر روی قطعات سوخت‌رسان مانند اینجکتورها، از دیپوزیت و رسوبات جلوگیری می‌کند.

از آنجا که موتورهای داخلی خودروها با شرایط مختلف دمایی و محیطی روبرو می‌شوند، انواع مختلف روغن‌های موتور با ویژگی‌ها و درجات مختلف طراحی می‌شوند تا بهترین حمایت را در شرایط مختلف ارائه دهند.

تفاوت بین کلاس‌های انواع روغن موتور SL و SN مربوط به استانداردهای API (انجمن صنعت نفت آمریکا) است. هر استاندارد API خصوصیات و الزامات خاص خود را برای روغن موتورها مشخص می‌کند. در اینجا به تفاوت‌های اصلی بین کلاس‌های SL و SN اشاره می‌شود:

1. API SL:

تولید دهه 1990: SL یک استاندارد قدیمی‌تر است که در دهه 1990 توسط API تعریف شد.

مختص موتورهای قدیمی‌تر: SL معمولاً برای موتورهای قدیمی‌تر طراحی شده است و الزامات مرتبط با شرایط عملکرد و سوخت‌های موجود در آن دوره را پوشش می‌دهد.

2. API SN:

– تولید دهه 2010: استاندارد SN جایگزین SL شد و در دهه 2010 معرفی شد.

– برای موتورهای جدیدتر: SN بهبودهای بسیاری در زمینه‌هایی نظیر پایداری حرارتی، حفاظت در برابر رسوبات، و کاهش اصطکاک دارد. بنابراین، بیشتر برای موتورهای جدیدتر و با تکنولوژی‌های پیشرفته مناسب است.

سوخت‌های با کیفیت بالا: SN بیشتر با سوخت‌های با کیفیت بالا و شرایط عملکرد مدرن سازگار است.

موتورهای جدیدتر نیازمند روغن‌های با کلاس‌های API جدیدتری هستند. بهتر است همواره با راهنمای تولیدکننده خودرو و تولیدکننده روغن موتور هماهنگ شوید تا بهترین نوع روغن برای موتور خود را انتخاب کنید.

کیفیت انواع روغن موتور بر اساس استانداردها و کلاس‌های مختلفی تعریف می‌شود. API (انجمن صنعت نفت آمریکا) در این زمینه استانداردها و کلاس‌هایی ارائه کرده است. در زیر به برخی از انواع روغن موتور از نظر کیفیت اشاره شده است:

  1. انواع روغن موتور کلاس API SA:

    • کیفیت پایین: معمولاً برای موتورهای قدیمی طراحی شده است و استانداردهای کیفیت پایینی را دارد.
    • بدون افزودنی‌های ضد اکسیدان و ضدزنگ: این روغن‌ها برای موتورهایی که از فناوری‌های مدرن بهره‌مند نیستند، مناسب نیستند.
  2. انواع روغن موتور کلاس API SG به SL:

    • کیفیت متوسط تا بالا: این کلاس‌ها به مرور زمان با افزودنی‌های بهبود یافته و استانداردهای کیفیت بالاتر طراحی شده‌اند.
    • مناسب برای موتورهای قدیمی‌تر تا جدیدتر: این روغن‌ها معمولاً برای موتورهایی مناسب هستند که از تکنولوژی‌های جدیدتر استفاده نمی‌کنند.
  3. انواع روغن موتور کلاس API SM به SN:

    • کیفیت بالا: این کلاس‌ها شامل روغن‌های با کیفیت بسیار بالا هستند.
    • مناسب برای موتورهای جدید: معمولاً برای موتورهای جدید با فناوری‌های پیشرفته و افزونگی‌های بالاتر طراحی شده‌اند.
  4. انواع روغن موتور کلاس API CK-4 و FA-4:

    • مختص موتورهای دیزل: این کلاس‌ها اغلب برای روغن‌های موتور دیزل استفاده می‌شوند.
    • مناسب برای موتورهای تربوشارژ دیزل: با توجه به نیازهای موتورهای دیزل با توربوشارژ، این کلاس‌ها کارایی بالاتری ارائه می‌دهند.
مقالات ما

نظرات و سوالات خود را با ما در اشتراک بگذارید

5 1 رای
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها

Views: 111

تمام حقوق این سایت متعلق است به شخص صمد فلاح گنجه

Views: 0

محصول با موفقیت به سبد خرید اضافه شد.