اگر بگوییم اویل پمپ گیربکس اتوماتیک همانند قلب برای بدن است، اغراق نکردهایم. بله، اویل پمپ همان تلمبهای که وظیفه دارد روغن را به گردش درآورد تا همه قطعات گیربکس خوشحال و سرزنده بمانند. اما وای به روزی که این قلب کوچک از کار بیفتد! درست مثل آدمی که با قلبی خسته، هر لحظه در آستانه سکته است، گیربکس هم بدون اویل پمپ خیلی زود فاتحهاش خوانده میشود.
اما سؤال اصلی اینجاست: چطور بفهمیم اویل پمپ گیربکس اتوماتیک خراب شده است؟ خوشبختانه، ماشینها برخلاف بعضی آدمها، نشانهها و اخطارهای واضحی دارند؛ فقط کافی است بلد باشید بخوانیدشان. پس در ادامه با ما باشید تا علائم خرابی اویل پمپ گیربکس اتوماتیک را موشکافانه بررسی کنیم.
آموزش تعمیرات گیربکس اتومات
اویل پمپ گیربکس اتوماتیک دقیقاً چه میکند؟
بیایید اول یک تعریف ساده داشته باشیم. اویل پمپ همان پمپی است که روغن گیربکس را پمپاژ میکند و باعث میشود قطعات مکانیکی درون گیربکس، به جای کشمکش و اصطکاک مرگبار، با نرمی کنار هم کار کنند.
اگر اویل پمپ کار نکند:
- روغن به مقصد نمیرسد.
- دندهها خشک میشوند.
- اصطکاک بالا میرود.
- و در نهایت، صدای خرخر گیربکس مثل آخرین نفسهای یک موتور بیمار به گوش میرسد.
علائم خرابی اویل پمپ گیربکس اتوماتیک
1. تأخیر در تعویض دنده
وقتی پا روی پدال میگذارید اما ماشین برای تعویض دنده تردید میکند، احتمالاً اویل پمپ با خودش درگیر است. این نشانه مثل حالتی است که آدم دیر از خواب بیدار شود و هنوز گیج باشد؛ دنده هم همینطور گیج میزند!
2.صدای غیرعادی از ناحیه گیربکس
هیچچیز به اندازه صدای زوزه در هنگام رانندگی هشداردهنده نیست. اگر از کاپوت یا زیر ماشین صدای “ووووووو” شنیدید، مثل صدای یک گربه عصبانی، باید شک کنید که اویل پمپ دارد جان میدهد.
وقتی بلبرینگ داخلی پمپ یا چرخدندههایش آسیب دیده باشند، صدایی شبیه زوزه یا ناله ممتد از گیربکس شنیده میشود.
این صدا معمولاً با افزایش دور موتور بیشتر میشود.
علت احتمالی: ورود هوا به سیستم روغن یا سایش چرخدندههای پمپ.
3. داغ شدن بیش از حد روغن گیربکس
اگر پمپ نتواند روغن را به درستی در مدار بچرخاند، دمای ATF بالا میرود و باعث افت کیفیت روغن و آسیب به اجزای داخلی میشود.
🔧 هشدار: دمای بالای روغن یکی از دلایل اصلی سوختن گیربکس اتوماتیک است.
4. لغزش دندهها (Slipping)
اگر دندهها خودبهخود عقب و جلو میپرند، درست مثل آدمی که نمیتواند روی یک تصمیم بایستد، باید بدانید که اویل پمپ مقصر اصلی است.
5. کاهش قدرت و شتاب
ماشین شما دیگر آن شور و شوق قبلی را ندارد؟ گاز میدهید اما حرکتش مثل آدمی است که زنجیر به پایش بستهاند؟ این یکی از نشانههای کلاسیک خرابی اویل پمپ است.
6. نشت روغن از جلوی گیربکس
در برخی موارد خرابی اویل پمپ باعث آسیب به سیل پمپ جلو (Front Seal) میشود و روغن از محل اتصال گیربکس به موتور نشت میکند.
7. روشن شدن چراغ خطای گیربکس
سیستم کنترل الکترونیکی گیربکس (TCM) فشار روغن را پایش میکند. اگر افت فشار تشخیص داده شود، چراغ “Check Transmission” روشن خواهد شد.
جدول خلاصه علائم خرابی اویل پمپ گیربکس اتوماتیک
| علامت ظاهری |
توضیح فنی و علت احتمالی |
| تأخیر در حرکت یا تعویض دندهها |
فشار روغن کافی تأمین نمیشود |
| صدای ناله یا زوزه از گیربکس |
کاویتاسیون یا آسیب به چرخدندههای پمپ |
| روشن شدن چراغ هشدار گیربکس (Check Transmission) |
افت فشار روغن در مدار هیدرولیک |
| داغ شدن بیش از حد روغن گیربکس |
گردش ناکافی روغن توسط پمپ |
| لرزش در هنگام شروع حرکت |
فشار ناکافی در کلاچها و تبدیلکننده گشتاور |
| عدم حرکت خودرو با وجود درگیر بودن دنده |
پمپ کاملاً از کار افتاده است |
چرا اویل پمپ خراب میشود؟
هیچ قطعهای جاودانه نیست، مخصوصاً اویل پمپ! دلایل عمده عبارتاند از:
- کمبود روغن یا روغن بیکیفیت – وقتی غذای سالم به بدن نرسد، قلب هم از کار میافتد. برای اویل پمپ هم روغن همین نقش را دارد.
- رسوبات و آلودگیها – ذرات ریز فلزی و خاکی که در روغن شناورند، مثل قاتل خاموش عمل میکنند.
- کارکرد طولانی و استهلاک طبیعی – بالاخره هیچ چیزی تا ابد کار نمیکند.
- گرمای بیش از حد – دمای بالا میتواند اویل پمپ را مثل یک آهن داغ خم کند.
اگر علائم خرابی اویل پمپ گیربکس اتوماتیک را نادیده بگیریم چه میشود؟
اینجاست که داستان ترسناک شروع میشود!
- از دست دادن کامل گیربکس (و هزینههایی معادل خرید یک ماشین دست دوم).
- قفل شدن ناگهانی دنده در وسط جاده.
- و نهایتاً، همان صحنهای که هیچ رانندهای دوست ندارد: تماس با یدککش!
آیا میتوان بدون اویل پمپ رانندگی کرد؟
خیر! دقیقاً مثل این است که بپرسید آیا میشود بدون قلب زندگی کرد؟
علائم خرابی اویل پمپ گیربکس اتوماتیک چقدر سریع خودشان را نشان میدهند؟
گاهی ظرف چند روز، گاهی هم چند ماه. بستگی به شدت خرابی دارد.
هزینه تعویض اویل پمپ چقدر است؟
بسته به مدل خودرو، میتواند از چند میلیون تا چند ده میلیون تومان متغیر باشد. متأسفانه خبری از تخفیف هم نیست!
آیا میتوان اویل پمپ را تعمیر کرد یا باید حتماً تعویض شود؟
در بیشتر مواقع، تعویض تنها راه است. تعمیر معمولاً مسکّن موقت است و دوباره شما را به همان نقطه میرساند.
آموزش تعمیر اویل پمپ
جمعبندی
علائم خرابی اویل پمپ گیربکس اتوماتیک معمولاً با نشانههایی مثل تأخیر در تعویض دنده، صدای زوزه، داغ شدن گیربکس و کاهش قدرت آغاز میشوند. نادیده گرفتن این نشانهها مثل بیتوجهی به علائم سکته قلبی است؛ شاید چند روز دوام بیاورید، اما سرانجام فاجعه در راه است.
اگر میخواهید هزینههای گزاف تعمیر گیربکس را دور بزنید، همیشه به صدای ماشینتان گوش دهید، سطح روغن را چک کنید و در اولین فرصت به مکانیک متخصص مراجعه کنید.
بازدیدها: 72