سبد خرید شما خالی است.

بازدیدها: 0

 4.6/5

آشنایی با اجزای گیربکس اتوماتیک یا جعبه دنده اتوماتیک

همه چیز درباره بخش های گیربکس اتوماتیک و کاربرد هر کدام

اجزای گیربکس اتوماتیک متشکل از صدها قطعه متحرک و ثابت، مجموعه ای از سنسورها و شیرهای برقی، پمپ ها، کلاچ ها، ترمزها، چرخ دنده ها، که همه آن در مایع هیدرولیک غوطه ور شده و یک TCM (ماژول کنترل گیربکس) برای کنترل همه آنها. درک ساختار گیربکس اتوماتیک ممکن است دشوار باشد، اما نه برای تکنسین هایی که روی آن کار می کنند.

دانلود انواع گیربکس اتوماتیک pdf

برای آشنایی و خرید دوره های تخصصی آموزش گیربکس اتوماتیک

و کسب اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید !

اجزای گیربکس اتوماتیک

تورک کانورتر (Torque Converter):

این قطعه در گیربکس اتوماتیک نقش مهمی ایفا می‌کند.
وظیفه تبدیل جریان مایع به نیروی چرخشی را دارد.
به کمک تورک کانورتر، انتقال نیروی موتور به گیربکس انجام می‌شود.

سوییچ (Valve Body):

بدنهٔ سوییچ مسئول کنترل جریان روغن هیدرولیک درون گیربکس است.
این سیستم به شکل‌دهی به درستی جریان روغن برای تغییر دنده‌ها و کنترل دینامیک گیربکس کمک می‌کند.

الکترونیک و سنسورها (Electronics and Sensors):

گیربکس اتوماتیک مدرن شامل سنسورها و سیستم‌های الکترونیکی است که اطلاعات مختلفی از وضعیت خودرو را به گیربکس انتقال می‌دهند.
سیستم‌های الکترونیکی نیز کنترل ترتیب تغییر دنده‌ها و سایر عملکردهای گیربکس را برعهده دارند.

بسته دنده (Gear Sets):

گیربکس اتوماتیک دارای چندین بسته دنده است که به ترتیب مختلفی قرار داده شده‌اند.
هر بسته دنده شامل یک زوج چرخ دنده و یک میل است.

کلاچ‌ها و ترمزها (Clutches and Brakes):

در گیربکس اتوماتیک، از کلاچ‌ها و ترمزها برای مهار و رها کردن انتقال نیرو استفاده می‌شود.
تغییر دنده به وسیلهٔ کنترل کلاچ‌ها و ترمزها انجام می‌شود.

پمپ ترازو (Torque Converter Pump):

این پمپ جریان روغن هیدرولیک را ایجاد می‌کند و این جریان روغن برای حرکت قطعات دیگر در گیربکس استفاده می‌شود.

قطعات گیربکس اتوماتیک

توربین: یکی از اجزای توربین تبدیل قدرت موتور به گیربکس است.
پمپ روغن: پمپ روغن فشار لازم برای کارکرد قطعات مختلف گیربکس را تامین می‌کند.
مبدل گشتاور (تورک کانورتور): وظیفه افزایش و کاهش گشتاور را دارد.
شیرهای هیدرولیکی (سوپاپ‌ها): کنترل جریان روغن در سیستم هیدرولیکی گیربکس.
دیسک‌ها و صفحات کلاچ: برای اتصال و جدا کردن دنده‌ها به کار می‌روند.
سولنوئیدها: برای کنترل جریان روغن و عملکرد کلاچ‌ها و باندها به کار می‌روند.
باندها: برای قفل کردن و آزاد کردن دنده‌ها.
چرخ دنده‌های خورشیدی، سیاره‌ای و حلقه‌ای: برای تغییر نسبت دنده‌ها.
شافت‌های ورودی و خروجی: انتقال قدرت از مبدل گشتاور به چرخ‌ها.
واحد کنترل الکترونیکی (ECU): برای مدیریت و کنترل عملکرد گیربکس به صورت الکترونیکی.
فیلتر روغن گیربکس: برای تمیز نگه داشتن روغن گیربکس.
جعبه دنده (کاسه گیربکس): محل قرارگیری تمامی اجزاء گیربکس.
گیربکس هیدرولیک: شامل مجموعه‌ای از قطعات برای کنترل جریان روغن.
مجموعه‌های دنده (Gear Sets): شامل دنده‌های مختلف برای تغییر سرعت و گشتاور.
مهره‌ها و واشرها: برای محکم کردن و نگه داشتن قطعات در جای خود.

تورک کانورتر (Torque Converter) چیست ؟

تورک کانورتر (Torque Converter) یک قطعه اصلی در گیربکس اتوماتیک خودروها است و وظیفه تبدیل جریان مایع به نیروی چرخشی را دارد. این قطعه به شکل یک واحد دایره‌ای بزرگ در گیربکس واقع شده و از چندین قسمت تشکیل شده است.

تبدیل جریان مایع به نیروی چرخشی:
- وقتی که موتور خودرو روشن می‌شود، تورک کانورتر شروع به کار می‌کند.
- پمپ جریان مایع را ایجاد کرده و آن را به تورک کانورتر منتقل می‌کند.
- تورک کانورتر جریان مایع را تبدیل به نیروی چرخشی می‌کند و این نیرو به گیربکس منتقل می‌شود.
توانایی چرخش در حالت آزاد:
- یکی از ویژگی‌های مهم تورک کانورتر، این است که این قطعه به خودرو اجازه می‌دهد که در حالت آزاد (بدون استفاده از پدال گاز) حرکت کند.
- در حین توقف یا حرکت کندن به سرعت پایین، تورک کانورتر به موتور اجازه می‌دهد به حالت چرخش آزاد برود.

سه قسمت اصلی در بخش تورک

پمپ pump

جریان مایع هیدرولیک (معمولاً روغن) را ایجاد می‌کند.

توربین یا تورک کانتور turbine

نیروی چرخشی را از جریان مایع دریافت کرده و به گیربکس منتقل می‌کند

سیتر stator

جهت چرخش مایع را کنترل می‌کند و باعث بهبود کارایی تورک کانورتر می‌شود.

پمپ ترازو (Torque Converter Pump):

پمپ ترازو (Torque Converter Pump) نیز یکی از اجزای اساسی در سیستم تورک کانورتر گیربکس اتوماتیک خودروها است. این قطعه مسئول ایجاد جریان مایع هیدرولیک (معمولاً روغن) در تورک کانورتر است و نقش مهمی در انتقال نیروی چرخشی از موتور به گیربکس ایفا می‌کند. در زیر توضیحات بیشتر در مورد عملکرد و وظایف پمپ ترازو آورده شده است:

تولید جریان مایع هیدرولیک:
- پمپ ترازو مسئول ایجاد جریان مایع هیدرولیک در داخل تورک کانورتر است.
- این جریان مایع به عنوان محموله (ناحیهٔ حاوی مایع) برای انتقال نیروی چرخشی به گیربکس و سایر اجزای تورک کانورتر عمل می‌کند.
تأمین نیروی مورد نیاز:
- پمپ ترازو با ایجاد جریان مایع، تورک کانورتر را با نیروی لازم برای انتقال نیروی موتور به گیربکس تأمین می‌کند.
- این عملکرد اهمیت زیادی در آغاز حرکت خودرو یا در شرایط بار زیاد دارد.
توجیه اندازه مایع:
- پمپ ترازو در این وظیفه دارای یک مکانیسم است که باعث توجیه میزان مناسب مایع در داخل تورک کانورتر می‌شود.
- این ویژگی به حفظ تعادل مناسب بین جریان مایع و نیروی چرخشی در سیستم کمک می‌کند.
کنترل حجم مایع:
- پمپ ترازو می‌تواند حجم جریان مایع را تنظیم کند و بسته به نیازهای سیستم، این حجم را تغییر دهد.
- این کنترل حجم مایع باعث بهینه‌سازی عملکرد تورک کانورتر در شرایط مختلف می‌شود.

سوییچ یا بدنهٔ سوییچ (Valve Body) چیست ؟

یکی دیگر از اجزای اساسی در گیربکس اتوماتیک خودروها است. این قطعه مسئول کنترل جریان روغن هیدرولیک درون گیربکس است و نقش مهمی در انتقال نیرو و تعیین ترتیب تغییر دنده‌ها دارد. در زیر، عملکرد و وظایف سوییچ (Valve Body) توضیح داده شده‌اند:

کنترل جریان روغن:
- سوییچ یک بدنهٔ پیچیده است که دارای کانال‌ها و والوهای مختلف است.
- این والوها و کانال‌ها اجازه می‌دهند روغن هیدرولیک به طور دقیق و کنترل شده در داخل گیربکس جریان پیدا کند.
کنترل کلاچ‌ها و ترمزها:
- سوییچ مسئول کنترل کلاچ‌ها و ترمزهای مختلف در گیربکس است.
- این کنترل بر اساس سیگنال‌های الکترونیکی از سنسورها و مدارهای کنترلی ارسال می‌شود.
تغییر دندها:
- سوییچ نقش مهمی در تعیین ترتیب تغییر دنده‌ها و انجام تبدیل‌های لازم دارد.
- با تغییر جریان روغن به کمک والوها و سیستم‌های کنترلی، سوییچ می‌تواند گیربکس را به دندهٔ مناسب برای شرایط رانندگی تنظیم کند.

تنظیمات مختلف:
- بسته به شرایط رانندگی، سوییچ می‌تواند تنظیمات مختلفی را اعمال کند.
- مثلاً در حالت‌های مختلف مانند حالت اقتصادی یا حالت عملکردی بالا، سوییچ تغییرات متناسب را در گیربکس اعمال می‌کند.

سیستم‌های الکترونیکی:
- سوییچ به همراه سیستم‌های الکترونیکی مدیریت می‌شود تا به صورت هوشمندانه و با دقت بالا تغییرات لازم را در گیربکس اعمال کند.
- اطلاعات از سنسورها و مدارهای کنترلی به سوییچ منتقل شده و تصمیم‌گیری‌های مناسب انجام می‌شود.

بسته دنده (Gear Sets)

بسته دنده یا ست دنده (Gear Sets) در گیربکس اتوماتیک یک سیستم متشکل از چرخ‌ها و میل‌ها است که به ترتیب مختلفی درون گیربکس قرار گرفته‌اند. هر بسته دنده شامل یک زوج چرخ دنده (gear) و یک میل (shaft) است. این بسته‌ها به راننده امکان تغییر دنده و به تبع آن، تغییر نسبت دنده را می‌دهند. در گیربکس اتوماتیک، از بسته‌های دنده مختلف برای تغییر سرعت و انتقال نیرو به چرخ‌ها استفاده می‌شود.

چرخ‌های دنده (Gears):
- هر بسته دنده شامل چندین چرخ دنده است که هرکدام نسبت دنده مختلفی را ایجاد می‌کنند.
- چرخ‌های دنده به صورت زنجیری متصل به یکدیگر هستند و با انتخاب یک چرخ دنده خاص، نسبت دنده تغییر می‌کند.
تغییر دنده (Shift):
- با انتخاب یک بسته دنده خاص، تغییر دنده (shift) انجام می‌شود و نسبت دنده تغییر می‌کند.
- این تغییرات توسط سوییچ (Valve Body) و کنترل‌های الکترونیکی گیربکس اتوماتیک ایجاد می‌شوند.

میل‌ها (Shafts):
- هر بسته دنده شامل یک یا چند میل است که چرخ‌های دنده را به یکدیگر متصل می‌کنند.
- میل‌ها نقل و انتقال نیرو و چرخش را بین چرخ‌های دنده ممکن می‌سازند.

انتقال نیرو:
- بسته دنده در گیربکس اتوماتیک مسئول انتقال نیرو از موتور به چرخ‌ها است.
- با تغییر دنده، نسبت دنده تغییر کرده و مقدار نیروی انتقالی به چرخ‌ها تغییر می‌یابد.
نسبت‌های دنده:
- چرخ‌های دنده با اندازه‌ها و تعداد دنده‌های مختلف، نسبت‌های دنده متفاوتی ایجاد می‌کنند.
- بسته دنده با نسبت‌های مختلف برای تسریع (acceleration) یا حفظ سرعت (cruising) استفاده می‌شود.

کلاچ‌ها و ترمزها (Clutches and Brakes):

کلاچ‌ها و ترمزها اجزای مهمی در سیستم گیربکس اتوماتیک هستند که نقش مهمی در انتقال نیرو و کنترل حرکت خودرو دارند.

کلاچ‌ها:

کلاچ‌ها در گیربکس اتوماتیک به دو صورت مورد استفاده قرار می‌گیرند:

کلاچ‌های چرخشی (Rotational Clutches):
- این کلاچ‌ها معمولاً درون بسته‌های دنده قرار دارند و نقش اساسی در تغییر دنده دارند.
- با فشردن یا رها کردن کلاچ‌های چرخشی، نیرو به میل‌ها منتقل می‌شود و ترتیب گیربکس تغییر می‌کند.
کلاچ‌های توقف (Brake Clutches):
- این کلاچ‌ها به عنوان ترمز عمل می‌کنند و وظیفه توقف یا نگه‌داشتن خودرو را دارند.
- هنگامی که یک کلاچ توقف فشرده می‌شود، چرخ‌ها متوقف می‌شوند و خودرو در مکانی نگه‌داشته می‌شود

ترمزها:

ترمزها نیز در گیربکس اتوماتیک برای کنترل حرکت خودرو و توقف استفاده می‌شوند:

ترمز پارک (Parking Brake):
- ترمز پارک نقش اصلی در نگه‌داشتن خودرو در حالت توقف (پارک) دارد.
- وقتی ترمز پارک فعال است، یک مکانیزم ویژه باعث قفل شدن چرخ‌ها می‌شود تا خودرو در مکانی نگه‌داشته شود.
ترمزهای کنترل حرکت (Motion Control Brakes):
- این ترمزها به عنوان ترمزهای همراه با کنترل حرکت عمل می‌کنند.
- به عنوان مثال، در حین نزول یک شیب، ترمزهای کنترل حرکت ممکن است برای کنترل سرعت و جلوگیری از افزایش سرعت بی‌مورد استفاده شوند.

کلاچ‌ها و ترمزها در گیربکس اتوماتیک با کنترل‌های الکترونیکی و سیستم‌های هیدرولیکی به طور هوشمندانه و بهینه عمل می‌کنند. این اجزا باعث ایجاد تغییرات لحظه‌ای و دقیق در انتقال نیرو و کنترل حرکت خودرو می‌شوند.

آشنایی با الکترونیک و سنسورها (Electronics and Sensors):

الکترونیک و سنسورها در گیربکس اتوماتیک نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند و بهبود عملکرد، بهینه‌سازی تغییر دنده‌ها، و ارتقاء راحتی رانندگی را فراهم می‌کنند. این اجزا به کمک یک سیستم پیچیده از سنسورها، کنترل‌های الکترونیکی، و ماژول‌های هوشمند به تنظیم ترتیب تغییر دنده‌ها و تطبیق با شرایط مختلف رانندگی می‌پردازند.

سنسورها:

سنسور سرعت (Speed Sensor):

- این سنسور میزان سرعت چرخ‌ها را اندازه‌گیری می‌کند و اطلاعات لازم را به کنترل‌های الکترونیکی ارسال می‌کند.
- بر اساس اطلاعات این سنسور، سیستم می‌تواند تصمیم بگیرد که زمان مناسبی برای تغییر دنده فراهم شده است.
سنسور شتاب (Accelerator Sensor):
- این سنسور شتاب خودرو را اندازه‌گیری می‌کند و اطلاعات مربوط به شتاب و فشار داده‌ها به کنترل‌های الکترونیکی ارسال می‌شود.
- بر اساس این اطلاعات، سیستم می‌تواند تغییر دنده را بهینه کند و به سرعت و شتاب خودرو پاسخ دهد.
سنسور گاز خودرو (Throttle Position Sensor):
- این سنسور موقعیت پدال گاز را اندازه‌گیری می‌کند و میزان گاز داده شده توسط راننده را انتقال می‌دهد.
- اطلاعات این سنسور به کنترل‌های الکترونیکی کمک می‌کنند تا نسبت دنده را تنظیم کنند.
سنسور دما (Temperature Sensor):
- دمای روغن گیربکس و سایر قطعات مهم را نظارت می‌کند.
- این اطلاعات به سیستم کمک می‌کنند تا در شرایط دمایی مطلوب ترتیب تغییر دنده را بدهد.

الکترونیک:

کنترل‌های الکترونیکی (Electronic Control Unit – ECU):
- این واحد مسئول کنترل کلیه اجزای الکترونیکی گیربکس است.
- اطلاعات از سنسورها را دریافت کرده و بر اساس آن‌ها تصمیمات مربوط به تغییر دنده و عملکرد گیربکس را انجام می‌دهد.
ماژول‌های هوشمند (Smart Modules):
- این ماژول‌ها بر اساس الگوریتم‌های پیچیده، تصمیمات هوشمندانه‌تری در مورد تغییر دنده و کنترل رفتار خودرو انجام می‌دهند.
- این ماژول‌ها قابلیت یادگیری و بهینه‌سازی کارایی گیربکس را دارند.
کنترلرهای هیدرولیکی (Hydraulic Controllers):
- برخی از گیربکس‌های اتوماتیک دارای سیستم هیدرولیکی هستند که به کمک کنترلرهای الکترونیکی، جریان روغن هیدرولیک را کنترل می‌کنند.
- این کنترل‌ها برای کنترل کلاچ‌ها، ترمزها و دیگر اجزای مرتبط با انتقال نیرو استفاده می‌شوند.